Vandaag staat een fietstocht met een gids op het programma. Na een uitgebreid ontbijt (hebben we al een beperkt ontbijt gekregen?) hebben we een afspraak om 9:30 (dat tijdstip werkt goed voor ons) met een gids aan een fietsverhuur winkeltje. Met enige moeite vinden we elkaar maar eens dat gebeurd is loopt alles op wieltjes. Bijna spiksplinternieuwe elektrische Kalkhoff fietsen krijgen we onder de poep geschoven. Nu alleen nog opletten voor het chaotische verkeer in Tirana en alles komt in orde. De eerste bestemming is het vroegere treinstation van Tirana. Buiten een Chinese locomotief en een Russische tank (wat komt die daar doen? Gelukkig staat er geen “Z” op geschilderd) blijft er van het vroegere station niets meer over. Na een fotootje en wat uitleg over de historiek van Albanië (met eerst de Sovjet-Unie en later met China) rijden we naar onze tweede bestemming. Deze bestemming is het Skanderbeg plein met het standbeeld van de held. Op dat plein zijn een aantal belangrijke gebouwen zoals één van de twee hotels die Tirana ten tijde van Enver Hoxha rijk was, de opera, het historisch museum en nu, voor de gelegenheid het fandorp voor de Europese kampioenschappen voetbal. Op het plein staat ook nog één moskee. Die is door Hoxha ten tijde van de afbraak van alle religieuze gebouwen als enige gespaard gebleven. Niemand weet waarom, want ondanks het feit dat Hoxha beschermer / imam van de moskee betekent had Kameraad Hoxha toch overal moskeeën (en kerken) met de grond gelijk gemaakt. Nadien rijden we via een “champignon defensie bunker voor twee mitrailleurs” naar de pyramide. Dit gebouw werd ontworpen door de dochter van Enver Hoxha als mausoleum voor haar vader (maar het was niet op tijd klaar en toen het klaar was, was de wind gedraaid). Daarna rijden we langs het nieuwe voetbalstadion met het aanpalende Marriott hotel. Het ziet er zeer goed uit en bij iedere stopplaats komt een interessant gesprek met Andi op gang (zie verder). Daarna maken we een toertje rond het meer dat louter om recreatieve doeleinden aangelegd werd. Aan de oevers zijn een aantal horecazaken gevestigd en in één van hen moet de obligatoire koffie gedronken worden. Als ik wil betalen blijkt Andi dit al in het geniep gedaan te hebben. Volgens de ober zou het volgens de Albanese traditie erg ongepast zijn mocht een “gast” betalen. We leggen ons daarbij neer (we hebben geen andere keuze) en rijden nu naar de voormalige villa van Enver Hoxha. Die villa behoorde toe aan een Italiaanse dame maar zij werd aan de deur gezet door Mr. Hoxha die stante pede de villa uitbreidde tot driemaal zijn originele oppervlakte. De hele buurt rond de villa werd toebedeeld aan de intimi van het regime, kwestie van zich met gelijkgezinden te laten omringen. Uiteindelijk rijden we naar ons hotel terug waar we, rond 1 uur, afscheid nemen van Andi om naar Kruje te rijden.

Tijdens de rondrit heeft Andi verschillende interessante weetjes met ons gedeeld (zie hieronder):

Andi is moslim. Hij vertelt dat de stad relatief rustig is omdat het zondag is en ook Offerfeest. Andi is de jongste in het gezin en vindt het geen probleem dat hij derhalve voor zijn ouders (beiden voormalige militairen) moet zorgen. Zijn twee zussen wonen in Genève en springen indien nodig financieel bij. Vroni heeft hetzelfde verteld, maar we weten niet of dit een moslim of een Albanese traditie is.

Het maandloon van een laaggeschoolde Albanees is ongeveer 300 € terwijl de huurkost van een klein appartementje , van 60 m², in Tirana ook ongeveer 300 € is. Dit betekent dat men als jonge Albanees met twee verdieners moet zijn om alleen (met twee) te kunnen wonen.

Veel Albanezen vertrekken naar het buitenland (vooral D, UK, CH, NL en USA) omdat ze geen toekomst zien. Deze migratie wordt in de officiële cijfers onderschat. Officieel wonen in Tirana 1 miljoen mensen en in gans Albanië 2.5 miljoen. Het is echter een publiek geheim dat er in gans Albanië maximaal 2 miljoen mensen wonen. De helft (of zelfs meer) in Tirana.

De Albanese economie draaide ten tijde van het communisme helemaal niet door de volledige isolatie waarin het gekomen was na de breuk met eerst de Sovjet-Unie en nadien met China. De laatste jaren kwam landbouw, veeteelt en export van een aantal grondstoffen zoals olie, bitumen en Chroom op. Nu is daar toerisme volop aan het bijkomen. Het probleem is echter dat het geld veelal in de “verkeerde” handen komt. Over de andere “bijdrage” tot de economie wordt maar stilletjes gepraat. Zo is er de doorvoer van heroïne en cannabis van eigen kweek en dat is geen “shit of mice”. Maar ook daar gaat het geld in de verkeerde handen. Andi vindt dat vooral op de “vraag” zijde moet gewerkt worden maar simpel wordt dit niet.

De immobiliënsector is ook problematisch. Niet alleen omwille van het feit dat voor (luxe) appartementen in Tirana prijzen gevraagd worden (tot 4000 € per m²) die alleen kunnen betaald worden met opbrengsten van duistere praktijken maar ook omdat de sector cultureel erfgoed laat verloren gaan ten voordele van geldgewin. Als bv in Durres Romeinse overblijfselen gevonden worden, wordt er snel beton over gestort zodat de werken verder kunnen gaan.

Andi geeft ook een verklaring voor het relatief veel “blauw op straat”. Er is veel blauw omdat men hier niet overal camera's geïnstalleerd heeft zoals in vele Westerse landen. Dat zou volgens Andi trouwens niet veel opbrengen omdat veel Albanezen geen vaste verblijfplaats hebben. Een boete op basis van bijvoorbeeld nummerplaatherkenning zou dus maar moeilijk of niet kunnen worden geïnd.

Zoals gezegd plannen we de namiddag in Kruje door te brengen. We vertrekken rond 1 uur om rond 2 uur onze voetjes onder een tafel van Hotel Panorama (door Andi aangeraden) te schuiven. Dit hotel heeft zijn naam niet gestolen. Het zicht vanop het terras is inderdaad schitterend. Men kan van hier de zee zien en op een heldere dag (vandaag is het te warm om helder te zijn) tot in Montenegro. Na het eten wandelen we (“schaatsen we” zou een meer accurate beschrijving zijn van ons voortbewegen over de door de miljoenen voetstappen gepolierde kasseien) door de bazaar en omhoog tot aan het kasteel van Skanderbeg, de 15^de eeuwse nationale held van Albanië die de Ottomanen 25 jaar bestreed na eerst in Konstantinopel opgeleid te zijn. Het kasteel is quasi volledig heropgebouwd. Dat geeft een goed idee hoe het eruit zag maar heeft geen enkele authenticiteit meer. Dikwijls een moeilijke afweging. Na een uurtje hebben we het allemaal gezien en rijden we terug naar Tirana waar een moeilijk dilemma wacht. Doe ik nog een hazenslaapje of doe ik nog een fototochtje langs een aantal plekjes die we deze morgen met Andi deden maar waar ik niet de tijd wou / kon spenderen om foto’s te nemen zonder op Andi’s zenuwen te gaan werken (Gertrude is na 46 jaar immuun geworden. Uiteindelijk wordt het een 50:50 beslissing. Niet een klein slaapje en een klein tochtje, maar Gertrude een siësta en ik een tochtje. Wat een mens moet overhebben voor een blog.

Als ik thuis kom is het tijd voor een goede douche, want er is heel wat afgezweet vandaag, gevolgd door een zeer leuk restaurant (Oda, zowel door Poli als door Andi aangeraden … misschien niet totaal onafhankelijk van elkaar). Het eten is lekker en de sfeer zeer goed door de aanwezigheid van een bandje dat niet om geld komt vragen na twee deuntjes. Daarna wordt nog wat geschreven, maar ik weet dat ik morgen nog gelegenheid zal hebben om verder te doen