Vandaag staat een rit van 250 km op het programma met middenin een bezoek aan Qom. Dat is dus goed te doen en we krijgen van Abdullah te horen dat we maar om 10 uur moeten vertrekken. Ik had nog eventjes gehoopt onze tapijtenwever in Qom te kunnen bezoeken, maar als ik hoor van Abdullah dat de wever niet noodzakelijkerwijze in Qom zelf zit en dat het geen groot dorp maar een middelgrote stad van 700’000 inwoners is, laat ik de gedachte snel schieten. Het landschap op weg naar Qom is erg schilderachtig en doet ons beiden denken aan Death Valley met het enorme kleurenpalet dat ook daar tentoongespreid wordt. Alle kleuren van zeer licht beige over bruin, rood, paars tot bijna zwart zijn hier te zien. We zitten echter op een autostrade en we kunnen dus niet stoppen om een foto te nemen. Eén beeld zou meer gezegd hebben dan 1000 woorden maar jullie moeten het stellen met 44 woorden … jammer. Misschien is dit een reden om hier zelf eens te komen kijken.

Qom is de religieuze hoofdstad van Iran. Ten eerste omdat het tweede belangrijkste schrijn voor de Shi’ieten in Iran hier in Qom staat (het belangrijkste is dat van de 8ste imam Reza in Machad. Alle andere belangrijke schrijnen voor de Shi’ieten staan buiten Iran). Ten tweede is Ayatollah Khomeini in Qom opgegroeid en opgeleid. Dus redenen genoeg om Qom hoog in de ranglijst te hebben. Eens aangekomen verdwijnen we direct in een enorme parkeergarage. Het schrijn van Fatimah (de zuster van Reza, de 8ste imam) en allerlei moskeeën er rond zijn duidelijk op een grote toestroom van bezoekers voorbereid. De lift brengt ons op een groot plein voor een moskee. Die is de laatste toevoeging (een paar jaar geleden) aan het complex. Abdullah begint er nerveus over te doen, omdat hij dit weer het zoveelste bewijs vindt van slecht besteed geld. We zeggen dat alle godsdiensten en regeringen zich aan hetzelfde bezondigen. Ik kan niet anders dan aan Fatima (niet de zuster van, maar de plaats in Portugal) denken. Daar staan ook een aantal kerken rond een enorm plein. De laatste dateert ook maar van een aantal jaren geleden. We laten de nieuwe moskee voor wat hij is en gaan naar de ingang van het complex met de oudere moskeeën (de meeste gebouwen dateren hier van de Safavids = ongeveer 1500 na Jezuske). We komen er niet zo maar binnen. Eerst moet iemand opgebeld worden die ons bij een mullah brengt die al met een viertal Fransen te wachten staat. Daarom denk ik dat de mullah / gids Frans zal spreken. Dit is echter mispatat voor onze Franse broeders. De brave man spreekt alleen Farsi en Engels en dat zorgt voor een regelmatige “qu’est ce qu’il dit?”. De rondleiding begint erg volgens het boekje met een aantal jaartallen (die ik jullie en mezelf wil besparen) en een paar spectaculaire cijfers (zoals 350 kg goud die verwerkt zijn in het schrijn en de koepel) maar krijgt vrij vlug een opener wending. De man is ofwel overtuigd dat we allemaal broeders (moeten) zijn of heeft goed geluisterd naar wat hem opgedragen werd. Hij spreekt over de raakpunten tussen de Islam en het Christendom, over de gemeenschappelijke profeten, over de verzen in de Koran die moslims aanzetten om te reizen en te leren van andere godsdiensten, over hoeveel verdraagzamer Iran is dan Saudi Arabië (die broeders lijkt hij minder te appreciëren), over hoe we de massamedia moeten overtuigen dat Iran vredelievend is en ook over de gelijkenissen tussen Fatimah en Maria. Fatimah verwezenlijkt namelijk ook, net zoals Maria van Fatima, regelmatig mirakels. Zo heeft ze een paar weken geleden nog een gehandicapte geholpen. Ik speel even met het idee om te vragen de zon wat te laten draaien zodat niet al mijn foto’s tegen licht moeten zijn, maar bedenk dat ik zijn gevoel voor humor niet te zeer op de proef moet stellen. De man vertelt ook over de positie van de vrouw en zegt dat een paar maand geleden 3 vrouwelijke ayatollah’s benoemd zijn. Dit stemt Gertrude gelukkig en overmoedig, want ze vraagt later aan Abdullah of dit betekent dat er een dag zal komen dat de Supreme Leader een vrouw zal zijn. Daar moet Abdullah Gertrude teleurstellen. Er zijn grenzen, nietwaar?

We zetten ons bezoek verder en wat echt opvalt zijn het grote aantal mullah’s (in allerlei stadia van ontwikkeling). Jong met een wassend baardje, oud met een grote lange baard, van alle soorten. Ik vraag de mullah / gids of hij me een idee kan geven hoeveel jongeren ieder jaar aan de studies voor mullah beginnen. Hij kent het exacte cijfer niet, maar denkt dat er in Qom alleen een 5’000-tal zijn en in gans Iran rond de 30’000. Dat is een pak meer dan bij ons seminaristen intreden of wijdingen zijn (ik vond dat er in 2014 slechts 14 wijdingen waren waarvan de helft van buitenlanders … en dat was een record) en kan, volgens mij, niet alleen verklaard worden door ons verplichte celibaat of de 7x meer moslims in Iran dan in België. Ik besluit dat de research in de Islamitische centra beter werkt dan de christelijke organizaties. We beëindigen het bezoek aan Qom met een uitleg van Abdullah over de analogie tussen Jezus en Khomeini die de mullah / gids probeerde te maken. Jezus wordt in de Koran blijkbaar Ruhollah (geest van God) genoemd en dat was ook de voornaam van de vroegere Supreme Leader. Voila dat weten we dan ook weer en nu kunnen we dus richting Tehran vertrekken. Abdullah geeft te kennen dat hij een beetje honger krijgt (hij zegt wel dat hij nog minstens 5 minuten zonder eten kan). Er zit dus niets anders op dan langs de autostrade in een wegrestaurant te stoppen en een McDo Iranian style te eten. Het verschil zit minder in de hamburger dan in de begeleidende drank. Gertrude opteert voor een Cola en ik voor een doogh. West meets East.

Zodra we Tehran binnenrijden merken we dat we in een miljoenenstad toegekomen zijn. Tehran telt niet minder dan 14 miljoen mensen en die lijken zich allemaal te voet, per motorfiets of per auto in een Brownse beweging te verplaatsen. Het woord spookrijden bestaat volgens mij niet in het Farsi, want iedereen beweegt zoals het hem of haar op dat moment best lijkt uit te komen. Uiteindelijk komen we zonder bijkomende deuken in de auto dan toch in het hotel aan om van daar te voet naar het Noordelijke deel van de stad te wandelen. We maken van de wandeling gebruik om nog een laatste keer wat Rials bij te tanken. We krijgen 1’920’000 Rials voor onze 50 €.

We wandelen langs een aantal zwaar versterkte ambassades (Duitsland, Turkije en Groot-Brittannië, de voormalige ambassade van Amerika missen we omdat Abdullah er ons vergeet op te wijzen. Jammer want blijkbaar is dit gebouw omgevormd tot een anti-Amerikaans museum) en komen uiteindelijk aan bij het House of the Iranian Artists. Daar kunnen jonge Iraanse kunstenaars (na een selectie overleefd te hebben) hun werk tentoonstellen en verkopen. De prijzen zijn westers te noemen en dus niet van de poes (10’000’000 tot 150’000’000 rials of 250 € voor een klein lithografietje tot 4000 € voor een bronzen beeldje) zeker als men bedenkt wat de levensstandaard hier is.

Na de ziel met kunst gevoed te hebben is het tijd om de maag te voeden. We vinden op de weg van het House of the Iranian Artists naar het hotel een goed restaurant met slechts één nadeel: rechtover mij hangt een grote foto van ayatollah Khomeini en die houdt nauwlettend in het oog of ik wel alles netjes opeet. Gelukkig heb ik daar geen probleem mee, want de lamsstoverij met kikkererwtjes is erg lekker.